Πέμπτη 2 Ιουνίου 2016

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Οι γυναίκες των βουνών
κατάλαβαν τον κίνδυνο
κι αρχίσαν να κρύβουν
στους κόρφους τους
φίδια, σκορπιούς, και
μαλλιαρές φαρμακερές αράχνες.

Οι γυναίκες των βουνών
Κατάλαβαν πώς έπρεπε
Να πάψουν να τρέφονται
Με συμπυκνωμένο γάλα
Καταψυγμένες πρωτεΐνες
Και στερεοποιημένη επικοινωνία.
Οι γυναίκες των βουνών
Κατάλαβαν ότι
για μια ακόμη φορά
στην κοίτη του ποταμιού
έπρεπε να παίζουν
τις μαινάδες.
Για μια ακόμη φορά
Έπρεπε να καταλάβουν
Για χρόνια πολλά
Τις πολλές μεταμορφώσεις
Του ήχου
Γι αυτό όταν εκείνος ξαναρθεί
Η πρώτη λέξη που θα πει θα είναι
Ευρυδίκη.
Δημήτρης Γ. Παπακωστόπουλος

Τετάρτη 1 Ιουνίου 2016

ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Καμιά πόρτα δεν ανοίγουν τα κλειδιά 
που κρατάω.
Ούτε άνοιξαν ποτέ καμία
Ούτε θα ανοίξουν.
Είναι κλειδιά όμως
Και τα κρατώ στο χέρι μου.
Αυτό φαίνεται σαν υπόσχεση
Αλλά μπορεί να είναι ανάμνηση
Το αύριο δεν είναι πάντα ανάγκη
να βρίσκεται στο μέλλον
Επιστροφή στο χτες
δεν είναι ανάγκη να είναι φυγή
Κυοφορία είναι πάντα
γέννημα κάποιου παρελθόντος
που μέσα της κρύβει
το παρελθόν του σημερινού
μέλλοντος.
Δημήτρης Γ. Παπακωστόπουλος

Τετάρτη 18 Μαΐου 2016

ΠΟΙΗΣΗ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: Δημήτρης Γ. Παπακωστόπουλος

Δημήτρης Παπακωστοπουλος: Ο κρυμμένος ποιητής. Γράφει ο Γιώργος Κουζής

  
[1]
Ο Δημήτρης Παπακωστόπουλος
είναι
γνωστός σε όλους μας. Είναι ο γιατρός απότον Ασπρόπυργο (τη δική μας Αντράνοβα), που τιμά τον τόπο καταγωγής του με τησυγκροτημένη προσωπικότητά του και την προβεβλημένη επαγγελματική τουκαριέρα. Είναι αυτός που ξεκίνησε και καθιέρωσε τις εκδηλώσεις τουΔεκαπενταύγουστου στο χωριό μας, δίνοντάς τους την ονομασία
«Λόγια και Χορόςστο Δέντρο
»
και που κάθε χρόνο φροντίζει να παρευρίσκεται σε αυτές εμπνέοντάςμας την αγάπη για την ιδιαίτερη πατρίδα μας με τον μεστό του λόγο και τοπροσωπικό του παράδειγμα.
Ο Δημήτρης (ο Μίμης, όπως εμείς τον αποκαλούμε) πρόσφατα μας ξάφνιασεευχάριστα, καθώς εμπιστεύτηκε στο Περιοδικό μας μια άγνωστη σε μας πλευρά τουεαυτού του. Μας έστειλε μερικά δείγματα ποιητικού λόγου που είναι δικά του.
ΟΜίμης είναι και ποιητής!
Είναι πολύ πέραν των δικών μου δυνατοτήτων να κρίνω ή να αναλύσω την ποίησητού Μίμη. Όμως τα ποιήματα που διάβασα μου άρεσαν. Και όσο τα ξαναδιάβαζα,τόσο μου μιλούσαν στην ψυχή μου και ένοιωθα να επικοινωνώ με τα νοήματά τους,γιατί την ποίησή του τη χαρακτηρίζει η
αφαίρεση
,
χαρακτηριστικό
στοιχείο τηςμοντέρνας ποίησης, που συντελεί στο να μην είναι εύκολη η
κατανόηση τού
περιεχομένου της με την πρώτη ανάγνωση. Αυτή τη μορφή ποίησης τη
συλλαμβάνειςπρώτα με το συναίσθημα που προκαλεί ο ρυθμός της και ο ήχος των λέξεων και στησυνέχεια προσεγγίζεις τα νοήματά της, τα οποία δεν ταυτίζονται απαραιτήτως μεαυτά που είχε στο μυαλό του ο ποιητής.
Στη συνέχεια θα παραθέσω τα ποιήματα που μας έστειλε ο ποιητής μας καιπαράλληλα κάποια στοιχεία σχετικά κυρίως με το περιεχόμενο της ποίησής του, όπωςτα επισήμανα μέσα από τη δική μου προσέγγιση.
Ο λόγος του ποιητή είναι
στοχαστικός
, βαθιά
φιλοσοφικός
 -
υπαρξιακός
και συχνά
αλληγορικός
. Με κυρίαρχα στοιχεία τεχνικής την
αντίθεση
,
τη μεταφορά,
την
προσωποποίηση
και
τις
εικόνες
προβάλλει δυναμικά την αλήθεια του.Στο ποίημα «
Ισορροπία
» το «στιγμιαίο» μεχαρακτηριστικό του την
«ευθραυστότητα» (σπάειεύκολα, επομένως είναι πολύ ευαίσθητο, φθαρτό,σύντομο) και το «ατελείωτο»
που το χαρακτηρίζειη «παντοδυναμία» αποτελούν δύο διαμετρικάαντίθετα ζεύγη
εννοιών
,
«η παντοδυναμία τουατελείωτου»
και η
«ευθραυστότητα τουστιγμιαίου»
.
Αυτά τα αντιθετικά ζεύγη όμως έχουν
ΙσορροπίαΗ παντοδυναμία
Του ατελείωτου
Ξεπετιέται
Από την ευθραυστότητα
Του στιγμιαίου
Δημήτρης Παπακωστόπουλος – 
μια άγνωστη πτυχή
της προσωπικότητάς του


[2]
ένα σημείο επαφής που αποδίδεται με το ρήμα
«ξεπετιέται»
,
ένα ρήμα
πουφανερώνει
έντονη κίνηση από κάτω και μέσα προς τα έξω και επάνω
.
 Έτσι ηπανίσχυρη δύναμη που έχει αυτό που είναι χωρίς τέλος, χωρίς όριο,
το αιώνιο
,
βρίσκεται κρυμμένη
και πετάγεται μέσα από εκείνο που είναι εύθραυστο, πουφθείρεται εύκολα και που διαρκεί μια στιγμή, είναι εξαιρετικά σύντομο,
το
εφήμερο
.
Με αυτόν τον τρόπο προκύπτει η
ισορροπία
,
καθώς από
φθαρτό στιγμιαίο
προέρχεται / ξεπετιέται το
παντοδύναμο αιώνιο
ή διαφορετικά
από το εφήμεροπροκύπτει το αιώνιο
.
 Έντονα φιλοσοφικό το θέμα αυτού του ποιήματος, το οποίο με ελάχιστους σύντομουςστίχους, που του προσδίδουν τη μορφή αποφθέγματος, επιχειρεί να δώσει απάντησηστο ερώτημα
«τι είναι η αιωνιότητα και ποια σχέση έχει με την πεπερασμένηκαθημερινή ζωή του ανθρώπου;»
Και η απάντηση που δίνεται είναι ότι ηαιωνιότητα, που αποτελεί αναζήτηση του ανθρώπου, βρίσκεται μέσα στηνκαθημερινή ζωή
του, στις καθημερινές του πράξεις, σχέσεις, σκέψεις, συναισθήματα. Έτσι η ζωή αποκτά ιδιαίτερη αξία, καθώς η κάθε της στιγμή που ο άνθρωπος βιώνει,είναι μέρος της αιωνιότητας!
Το ποίημα
«Αιώνιο»
κινείται στον ίδιο φιλοσοφικόστοχασμό με το ποίημα «Ισορροπία». Εδώ όμως οποιητής γίνεται πιο συγκεκριμένος, καθώς μέσα απόένα παράδειγμα φανερώνει πώς
το «αιώνιο» γίνεται«παρόν»
(
και πάλι η αντίθεση που ισορροπείται)
.
Ηποιητική ευαισθησία συλλαμβάνει
τη λεπτομέρειαμιας όμορφης εικόνας που προέρχεται από τη φύση.Είναι η στιγμή που μια δροσοσταλίδα, που βρίσκεταιεπάνω σε ένα κλαδί, πέφτει από αυτό, «αφήνει τοκλαδί», και χάνεται επάνω στο χώμα, «πέφτει στον αφανισμό της».
Αυτή, λοιπόν, τηστιγμή είναι που το «αιώνιο»
γίνεται «παρόν», και μάλιστα αυτό δεν συμβαίνει σεκάποια περίπτωση ιδιαίτερη, αλλά
«κάθε φορά»
που συμβαίνει κάποιο αντίστοιχο
μικρό και συνηθισμένο γεγονός. Με άλλα λόγια
η αιωνιότητα βρίσκεται μέσα σεόσα απλά πράγματα συμβαίνουν κάθε στιγμή του παρόντος, κάθε στιγμή τηςκαθημερινής ζωής
.
Στην περίπτωση αυτή ιδιαίτερη σημασία έχει το να μπορούν ταμάτια του σώματος και της ψυχής να συλλαμβάνουν αυτές τις καθημερινέςεπαναλαμβανόμενες στιγμές κατά τις οποίες η αιωνιότητα μεταπλάθεται σε παρόν.
Στο ποίημα
«
Πληγή»
προβάλλεται
η στάση τουανθρώπου απέναντι στην αλήθεια
.
Ο άνθρωπος από τη φύση του αναζητεί την αλήθεια,όμως, όταν την ανακαλύψει, πολλές φορές είναι οδυνηρή,γιατί φέρνει στην επιφάνεια δυσάρεστες διαπιστώσεις,ευθύνες, παραλείψεις, λάθη, ενοχές, απορρίψεις
,
που τονπληγώνουν. Έτσι γίνεται
«πληγή η αλήθεια»
.
Η αλήθεια
είναι φως που
αποκαλύπτει προθέσεις, στόχους, πράξεις, μεθοδεύσεις, οι οποίες
εκθέτουν και έχουν επώδυνες συνέπειες. Τότε
«
το φως»
,
δηλαδή
η
αλήθεια,
γίνεται
ΑιώνιοΤο αιώνιο
Γίνεται παρόν
Κάθε φορά
Που μια δροσοσταλίδα
Αφήνει το κλαδί
Και πέφτει
Στον αφανισμό της
ΠληγήΠληγή η αλήθεια
Πόνος το φως
Πνίξιμο το σκοτάδιΚαι χαμός


[3]
«πόνος»
.
Εάν ο άνθρωπος δεν αναζητήσει την αλήθεια και μείνει στο σκοτάδι τηςάγνοιας ή του ψεύδους, ασφυκτιά
και χάνει την ανθρώπινη υπόσταση,
«πνίξιμο τοσκοτάδι
και χαμός
»
, γιατί η ψυχή του αναζητά το φως της αλήθειας.Είναι αξιοσημείωτο ότι στο σύντομο αυτό τετράστιχο ποίημα χρησιμοποιούνται μόνοουσιαστικά
.
Οι έννοιες
«αλήθεια»
 -
«φως
»
είναι αντίθετες
με την έννοια
«σκοτάδι»
,
ενώ οι έννοιες
«πληγή», «πόνος», «πνίξιμο», «χαμός
»,
που δείχνουν το αποτέλεσμάτους, έχουν όλες αρνητική /δυσάρεστη σημασία, τοποθετούνται στην αρχή τωνφράσεων
και παρατίθενται κλιμακωτά από το λιγότερο προς το μεγαλύτερο κακό.
Αιτία
Αποτέλεσμα
αλήθεια
πληγή
καλό
φως
πόνος 
κακό
κακό
σκοτάδι
πνίξιμο
 χαμός 
Με αυτόν τον τρόπο προβάλλεται με έμφαση η άποψη ότι ο άνθρωπος είτεαναζητήσει την αλήθεια είτε επιλέξει την άγνοια, ηθελημένα
ή μη
,
οι συνέπειες είναι
επώδυνες, γι’ αυτό και το ποίημα έχει τον τίτλο
«Πληγή»
. Και στο ερώτημα
«τι ναεπιλέξω, την αναζήτηση της αλήθειας ή την παραμονή στην άγνοια;
»
αδυνατεί να
δώσει απάντηση και
βρίσκεται σε
σύγχυση
και
αδιέξοδο
.
Στο ποίημα
«
Εν τάφω
»
κυριαρχεί η τεχνική της
προσωποποίησης
.
Ο προσωποποιημένος ήχος
φαίνεται πως διατρέχει τον κίνδυνο νααιχμαλωτιστεί. Ευρισκόμενος σε αυτήν τηδύσκολη θέση αναδιπλώνεται
,
 υποχωρείπροκειμένου να ανασυνταχθεί και προσπαθώντας να βρει κάποια λύση κάνει τη σκέψη πως εάνάλλαζε την υπόστασή του και από ήχος γινότανφίδι, σκορπιός
ή μαλλιαρή
φαρμακερή αράχνη, υπήρχε ίσως κάποια πιθανότητα να ξεπεράσει τον κίνδυνο
της αιχμαλωσίας
.
Το ποίημα
αυτό είναι
αλληγορικό
.
Αποκωδικοποιώντας
τις έννοιες
διαπιστώνουμεότι ο
ήχος
ως οντότητα είναι άυλος, διαφανής, αόρατος. Με αυτά τα χαρακτηριστικάτου θα μπορούσε να συμβολίζει
τον άυλο κόσμο του πνεύματος, των ιδεών, τωνανώτερων αξιών και εντέλει
τον
πνευματικά ανώτερο άνθρωπο
, αυτόν που έχειθεμελιώσει τη ζωή του επάνω σε αρχές και αξίες, έχει ιδανικά και αγωνίζεται γιαέναν κόσμο διαφάνειας και αρετής
.
 Όμως στην αρένα της ζωής το κακό συχνά υπερισχύει, επιβάλλεται και συντρίβειοτιδήποτε του αντιστέκεται. Κάποια στιγμή ο πνευματικός άνθρωπος διαπιστώνειπως κινδυνεύει άμεσα να αιχμαλωτιστεί από το κακό. Κάτω από αυτές τις συνθήκες
ανασυντάσσεται και αναζητεί να βρει κάποια λύση που θα του εξασφαλίσει την
Εν τάφωΑναδιπλώθηκε ο ήχοςΚαι σκέφτηκε
Πως γινόμενος φίδι, σκορπιός
Μαλλιαρή φαρμακερή αράχνη
 Ίσως,
 Ίσως, ξεφύγει την αιχμαλωσία


[4]


επιβίωση και την ελευθερία. Και είναι τότε
που σκέφτεται πως θα μπορούσε ίσως να
διασωθεί, εάν εγκαταλείψει τον πνευματικό κόσμο των αξιών
στον οποίο ανήκει,
καιαλλάξει την υπόστασή του. Εάν από «ήχος» γίνει
«φίδι»
,
«σκορπιός
»
ή
«αράχνη»
.
Το φίδι είναι ζώο που έρπει, σέρνεται επάνω στο χώμα
και συχνά γίνεται εξαιρετικάεπικίνδυνο με το θανατηφόρο του σφίξιμο ή το δηλητήριο. Δηλητηριώδης είναι και οσκορπιός, που επιτίθεται στον ανυποψίαστο προκαλώντας το λιγότερο αφόρητο πόνο.Τέλος η αράχνη όχι μόνο στήνει τον ιστό της, στον οποίο αιχμαλωτίζονται τα αθώαθύματά της, αλλά επιπλέον είναι «μαλλιαρή και φαρμακερή» και επομένωςεξαιρετικά επικίνδυνη. Τα τρία αυτά ζώα είναι επικίνδυνα, συχνά θανατηφόρα και ως
εκ τούτου αποκρουστικά
.
Με αυτά τα δεδομένα, στο ποίημα λειτουργούν ως
σύμβολα του κακού
.
Επομένως
ο πνευματικός άνθρωπος προκειμένου να μείνει ελεύθερος από τηνεπέλαση του κακού θα πρέπει και εκείνος να γίνει κακός. Να κυλιστεί στο χώμα τηςανομίας, να
γίνει χαμερπής, να εκσφενδονίσει το δηλητήριο της κακίας γύρω τουπληγώνοντας και θανατώνοντας, να στήσει πλεκτάνες και μέσα σ’ αυτές ναεγκλωβίσει τα θύματά του, να γίνει η αποκρουστική μαύρη απειλή
που θα σκορπίσει
τον
φόβο και τον
θάνατο, να γίνει από «άγγελος του φωτός» «δαίμονας τουσκότους». Και τότε
ίσως
αποφύγει την αιχμαλωσία, όμως δεν είναι καθόλου σίγουροότι θα την αποφύγει, όπως επισημαίνεται με την επανάληψη του «Ίσως, Ίσως
ξεφύγειτην αιχμαλωσία». Γιατί το κακό δεν επιτίθεται μόνο στο καλό αλλά και στο άλλοκακό, καθώς γίνεται ένας
αδυσώπητος
αγώνας αλληλοεξόντωσης και απόλυτηςκυριαρχίας του πιο ισχυρού κακού.
Η ιδέα
που αλληγορικά προβάλλεται σε αυτό το συνοπτικό ποίημα είναι ότι
οπνευματικά καλλιεργημένος άνθρωπος, δεν είναι ελεύθερος να δράσει
,
γιατί τοκακό κυριαρχεί γύρω του και τον απειλεί
.
Η
παρουσία του ακυρώνεται πλήρωςμέσα στην κοινωνία που επικρατεί το κακό
και εκείνος,
ανενεργός
και
ανύπαρκτος
,
βρίσκεται
«Εν τάφω»
, όπως αναφέρει και ο τίτλος του ποιήματος.
Το περιεχόμενο του ποιήματος
«Ο ταπεινωμένος»
,
που ακολουθεί, γίνεται πιοεύκολα κατανοητό, καθώς πλησιάζει ως προς τη μορφή την παραδοσιακή ποίηση.
Μια βαθιά πίκρα διατρέχει ολόκληρο το ποίημα, η οποία οφείλεται στην
αντίθεση
που
ο άνθρωπος διαπιστώνει πως υπάρχει ανάμεσα στα
όνειρα
και στους
στόχους
που είχε για τη ζωή του και στην
πραγματικότητα
που ζει.Περίμενε την ευκαιρία, τη «σπίθα», που θα πυροδοτούσε τα όνειρα και τις επιθυμίεςτου και θα τον εκτίνασσε στα ύψη της πραγματοποίησής τους, ώστε ευτυχής να βρειτην ανάπαυσή του στην απόλαυση που προσφέρει η επιτυχία των υψηλών στόχων,«να κουρνιάσω στα άστρα». Όμως αυτή η «σπίθα»
-
ευκαιρία δεν παρουσιάστηκεποτέ και έτσι οι επιθυμίες έσβησαν, τα όνειρα ξεχάστηκαν και ο άνθρωπος αντί για ταάστρα βρέθηκε να σέρνεται επάνω στο χώμα, στη βρώμα και στη μικρότητα τηςκαθημερινότητας. Ο αγώνας συνεχής για την εξασφάλιση των αναγκαίων γιαεπιβίωση, «για αλάτι και ψωμί», και για τη δημιουργία σχέσεων που είναι
Προσθήκη λεζάντας
[4]
επιβίωση και την ελευθερία. Και είναι τότε
που σκέφτεται πως θα μπορούσε ίσως να
διασωθεί, εάν εγκαταλείψει τον πνευματικό κόσμο των αξιών
στον οποίο ανήκει,
καιαλλάξει την υπόστασή του. Εάν από «ήχος» γίνει
«φίδι»
,
«σκορπιός
»
ή
«αράχνη»
.
Το φίδι είναι ζώο που έρπει, σέρνεται επάνω στο χώμα
και συχνά γίνεται εξαιρετικάεπικίνδυνο με το θανατηφόρο του σφίξιμο ή το δηλητήριο. Δηλητηριώδης είναι και οσκορπιός, που επιτίθεται στον ανυποψίαστο προκαλώντας το λιγότερο αφόρητο πόνο.Τέλος η αράχνη όχι μόνο στήνει τον ιστό της, στον οποίο αιχμαλωτίζονται τα αθώαθύματά της, αλλά επιπλέον είναι «μαλλιαρή και φαρμακερή» και επομένωςεξαιρετικά επικίνδυνη. Τα τρία αυτά ζώα είναι επικίνδυνα, συχνά θανατηφόρα και ως
εκ τούτου αποκρουστικά
.
Με αυτά τα δεδομένα, στο ποίημα λειτουργούν ως
σύμβολα του κακού
.
Επομένως
ο πνευματικός άνθρωπος προκειμένου να μείνει ελεύθερος από τηνεπέλαση του κακού θα πρέπει και εκείνος να γίνει κακός. Να κυλιστεί στο χώμα τηςανομίας, να
γίνει χαμερπής, να εκσφενδονίσει το δηλητήριο της κακίας γύρω τουπληγώνοντας και θανατώνοντας, να στήσει πλεκτάνες και μέσα σ’ αυτές ναεγκλωβίσει τα θύματά του, να γίνει η αποκρουστική μαύρη απειλή
που θα σκορπίσει
τον
φόβο και τον
θάνατο, να γίνει από «άγγελος του φωτός» «δαίμονας τουσκότους». Και τότε
ίσως
αποφύγει την αιχμαλωσία, όμως δεν είναι καθόλου σίγουροότι θα την αποφύγει, όπως επισημαίνεται με την επανάληψη του «Ίσως, Ίσως
ξεφύγειτην αιχμαλωσία». Γιατί το κακό δεν επιτίθεται μόνο στο καλό αλλά και στο άλλοκακό, καθώς γίνεται ένας
αδυσώπητος
αγώνας αλληλοεξόντωσης και απόλυτηςκυριαρχίας του πιο ισχυρού κακού.
Η ιδέα
που αλληγορικά προβάλλεται σε αυτό το συνοπτικό ποίημα είναι ότι
οπνευματικά καλλιεργημένος άνθρωπος, δεν είναι ελεύθερος να δράσει
,
γιατί τοκακό κυριαρχεί γύρω του και τον απειλεί
.
Η
παρουσία του ακυρώνεται πλήρωςμέσα στην κοινωνία που επικρατεί το κακό
και εκείνος,
ανενεργός
και
ανύπαρκτος
,
βρίσκεται
«Εν τάφω»
, όπως αναφέρει και ο τίτλος του ποιήματος.
Το περιεχόμενο του ποιήματος
«Ο ταπεινωμένος»
,
που ακολουθεί, γίνεται πιοεύκολα κατανοητό, καθώς πλησιάζει ως προς τη μορφή την παραδοσιακή ποίηση.
Μια βαθιά πίκρα διατρέχει ολόκληρο το ποίημα, η οποία οφείλεται στην
αντίθεση
που
ο άνθρωπος διαπιστώνει πως υπάρχει ανάμεσα στα
όνειρα
και στους
στόχους
που είχε για τη ζωή του και στην
πραγματικότητα
που ζει.Περίμενε την ευκαιρία, τη «σπίθα», που θα πυροδοτούσε τα όνειρα και τις επιθυμίεςτου και θα τον εκτίνασσε στα ύψη της πραγματοποίησής τους, ώστε ευτυχής να βρειτην ανάπαυσή του στην απόλαυση που προσφέρει η επιτυχία των υψηλών στόχων,«να κουρνιάσω στα άστρα». Όμως αυτή η «σπίθα»
-
ευκαιρία δεν παρουσιάστηκεποτέ και έτσι οι επιθυμίες έσβησαν, τα όνειρα ξεχάστηκαν και ο άνθρωπος αντί για ταάστρα βρέθηκε να σέρνεται επάνω στο χώμα, στη βρώμα και στη μικρότητα τηςκαθημερινότητας. Ο αγώνας συνεχής για την εξασφάλιση των αναγκαίων γιαεπιβίωση, «για αλάτι και ψωμί», και για τη δημιουργία σχέσεων που είναι


[5]
επιφανειακές και δεν προσφέρουν κάποια συγκίνηση. Μια ζωή που περνάει χωρίςσκοπό και που ο άνθρωπος περιμένει τον θάνατο για να τον ελευθερώσει από ταδεσμά της.
Παρόλα αυτά ο ποιητής δεν απορρίπτει τη ζωή, «ζωή δεν σε περιφρονώ» λέει, αλλάδιαπιστώνει την προσωπική του αδυναμία να ζήσει, «
δεν μπορώ
 να ζήσω». Και αυτότο αποδίδει
στην ίδια τη ζωή, που τον έκανε «αδύνατο», «τρυφερό»
-
ευαίσθητο,
και«μόνο», χωρίς κάποιο σύντροφο και συμπαραστάτη, με αποτέλεσμα
 να μην μπορεί,
«
 να μην
το
δύναμαι
», να αγωνιστεί στον στίβο της καθημερινότητας και έτσι ναπεθάνει «άδοξα». Κατόπιν τούτων είναι εύλογος ο τίτλος του ποιήματος
«Οταπεινωμένος»
.
Αυτή η πικρή διαπίστωση
των ανεκπλήρωτων στόχων και της αδυναμίας τουανθρώπου να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα είναι μια διαχρονική ιδέα
,
πουσυχνά αποτελεί θέμα της ποίησης. Έτσι ακούμε τον Βάρναλη να αναφωνεί
«
Αχ, πούσαι, νιότη, πού δειχνες
,
πως θα γινόμουν άλλος
και τον Καβάφη
 να διαπιστώνει
«Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει».
Σε εντελώς διαφορετική τροχιά κινείται το ποίημα
«Γίνε»
.
Αποπνέει αισιοδοξία,δυναμισμό, ενεργητικότητα
και μια παιχνιδιάρικη και τρυφερή διάθεση. Όμως οπυρήνας του είναι και εδώ υπαρξιακός. Δίνει την απάντηση του ποιητή στο ερώτημα
«Πώς μπορεί ο άνθρωπος να καταξιώσει τη ζωή του»
, να γίνει «άξιο τέκνο τηςζωής».
Με δύο ρήματα σε προστακτική, που επαναλαμβάνονται, το
«Παρατήρησε»
και
«Γίνε»
,
ο ποιητής προτρέπει με έμφαση τι να κάνει ο άνθρωπος για να πετύχει αυτήτην καταξίωση.
Ο ταπεινωμένοςΩ σπίθα που περίμενα
Ν’ αγγίξεις την καρδιά μου
Να την τινάξεις αψιλά
Ως να κουρνιάσω στα άστρα
Στη στάχτη μέσα κρύφτηκες
Ξεχάστηκες και έσβησες
Και απόμεινε η φτωχή καρδιά
Να σέρνει το κορμί μου
Μέσα από λάσπη και νερό
Και βρώμα και μικρότη
Σε αγώνα ατελείωτο
Για αλάτι και ψωμί καιαγάπες ψεύτικες νωθρές
και σκότωμα του χρόνου
και του θανάτου αναμονή
ωσάν λευτερωτή
Ζωή δεν σε περιφρονώ
μα δεν μπορώ να ζήσω
Νομίζω συ το θέλησες
έτσι άδοξα να σβήσω
και με έκανες αδύνατο
και τρυφερό και μόνο
ώστε να μην το δύναμαι
για να σε πολεμήσω.
……………………………


[6]
Στρέφει το ενδιαφέρον του στη φύση και
τονπροτρέπει να δει προσεκτικά το φυσικόπεριβάλλον. Να παρατηρήσει τον έναστροουρανό
.
 Να ακούσει προσεκτικά το
κελάηδημα των πουλιών. Να δει το παιχνίδιπου κάνουν τα φύλλα των δένδρων με τοναέρα που περνάει ανάμεσά τους και με τιςσκιές που δημιουργούν οι ακτίνες του ήλιου,καθώς πέφτουν επάνω τους.
 Να αναζητήσειμε ενδιαφέρον την ομορφιά και τη σοφία τουκόσμου που τον περιβάλλει, «Γίνε
ερευνητής
», και στη συνέχεια αυτό που θαανακαλύψει να το αφήσει να μιλήσει στηνψυχή του, να το θαυμάσει, «Γίνε
θαυμαστής
»
. Αυτή η διαδικασία, που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναικουραστική ή επώδυνη,
«ρωτώντας και πονώντας», θα του καλλιεργήσει τηνευαισθησία και θα τον κάνει χαρούμενο.
Στο ποίημα είναι ολοφάνερη η
αγάπη
του ποιητή
προς τη φύση
και η πεποίθησή τουότι όταν
ο άνθρωπος δεν την βλέπει απλά
και την προσπερνάει, αλλά έρθει σεπραγματική επαφή μαζί της, περνώντας από τα στάδια της
παρατήρησης
, της
έρευνας
και του
θαυμασμού
,
αποκτά την εσωτερική πληρότητα και γίνεταιευτυχισμένος.
Και όπως λέει και ο Νικηφόρος Βρεττάκος
«τόση χαρά δεν τηνμπορούν τα μάτια»
.
Συνοψίζοντας διαπιστώνουμε ότι ο ποιητής μας διαθέτει έναν αφαιρετικό, σύντομο,μεστό και δυναμικό, ποιητικό λόγο
-
σε αυτό συντελεί και η κατά κύριο λόγο χρήσηουσιαστικών και ρημάτων
 -
. Προσεγγίζει μέσα από την ποίησή του σοβαράπανανθρώπινα υπαρξιακά ερωτήματα, που κάποτε τον οδηγούν στην αδυναμία ναδώσει απάντηση
ή τον συνθλίβουν. Όμως η ευαισθησία και η τρυφερότηταδιατηρείται ακόμα και όταν τον περιβάλλει ο ζόφος, και στην ουσιαστική προσέγγισημε τη φύση βρίσκει το πραγματικό νόημα της ζωής και οδηγείται στη λύτρωση.Με συγχωρείς, Μίμη,
γιατί αυθαίρετα επιχείρησα να προσεγγίσω τον ποιητικό σουλόγο. Είναι πιθανόν να χαμογελάς
με τα γραφόμενά μου, που ίσως δεν έχουν σχέσημε όσα εσύ λες στα ποιήματά σου. Όμως έτσι δεν συμβαίνει συνήθως με τουςποιητές; Πάντως εγώ απόλαυσα την ποίησή σου, γιατί οδήγησε το μυαλό μου στο ναπροσπαθήσει να διεισδύσει στη δική σου αλήθεια, που διαπίστωσα πως εν πολλοίςείναι και δική μου, και γέννησε στην ψυχή μου βαθιά συναισθήματα, που ο δικός σουλόγος τους δίνει μια πολυσήμαντη διάσταση.
Ευχαριστώ από καρδιάς.
 Γιώργος Κουζής 
Γίνε
Παρατήρησε το αστέρι
Το πουλί σαν κελαηδεί
Παρατήρησε το φύλλωμα
Καθώς παίζει με το αγέρι
Με τον ίσκιο
Με του Ήλιου την αχτίδα
Γίνε ερευνητής
Γίνε θαυμαστής
Γίνε
Τρυφερά χαμογελώντας
Και ρωτώντας και πονώντας
Άξιο τέκνο της ζωής